اسکار زخم چیست؟
برای همه ما پیش آمده که جای از بدنمان زخم میشود و یا آسیب میبیند، اسکار، جای زخم یا جوشگاه دقیقا همین زمان بوجود میآید. هنگامی که زخمی روی بدن یا پوست صورت ایجاد میشود، لایههای پوستی اقدام به ترمیم این آسیب دیدگی میکنند که طی این فرایند پوست مقدار زیادی کلاژن تولید میکند. پس میتوان گفت که اسکار جزئی از فرایند بهبود زخم است. اگر زخم سطحی باشد و فقط روی لایههای سطحی پوست زخم ایجاد شده باشد، بدن برای بهبود زخم، پوست جدیدی را ایجاد خواهد کرد؛ اما اگر زخم عمیق باشد و لایههای عمیقتر پوست آسیب دیده باشند، بدن پوست ضخیمتری را ایجاد میکند که این بافت ضخیم تبدیل به اسکار خواهد شد. همچنین در بسیار از موارد در اثر دستکاری جوشهای صورت، جای جوش بعد از مدتی تبدیل به اسکار خواهد شد که تکنیکهای متفاوتی برای درمان انواع اسکار وجود دارد. در ادامه انواع اسکار و روشهای درمان جای زخم و اسکار را توضیح خواهیم داد.
انواع جای زخم و اسکار
رایجترین انواع اسکار و جای زخم شامل اسکار زخم سوختگی، اسکار زخم بخیه، اسکار جای جوش و… است. اسکارهای که تازه بوجود آمدهاند، معمولا رنگشان صورتی مایل به قرمز است و به مرور زمان جای زخم از رنگ پوست روشنتر یا تیرهتر خواهد شد. برای درمان جای زخم و اسکار روشهای بسیار زیادی وجود دارد که نوع اسکار در تشخیص بهترین روش درمان بسیار اهمیت دارد.
اسکار هیپرتروفیک
اگر بخواهیم به زبان خیلی ساده بگوییم، اسکار هیپرتروفیک دقیقا شبیه به گوشت اضافه آوردن است و به شکل برجستگی قرمز رنگ روی پوست ایجاد میشود. این اسکار ضخیم و سفت میباشد و بر روی لبههای زخم ایجاد میشود. معمولا این اسکارها در طی زمان با سطح پوست مسطح میشوند. درمان اسکار هیپرتروفیک با سایر اسکارها متفاوت است در ادامه انواع روشهای درمان را بیان میکنیم.
اسکار کلوئید
جراحی، تصادف، سوراخ کردن گوشها و … همه اینها موجب اسکار کلوئید بر روی پوست میشود. معمولا از نظر ظاهری شبیه به اسکار هیپرتروفیک است؛ اما از آن خطرناکتر است زیرا میتواند مانند یک تومور به بافتهای اطراف پوست نیز دست اندازی کند. تفاوتی که این نوع اسکار با سایر اسکارها دارد این است که اسکار کلوئید با درد و خارش همراه است و بیشتر در افراد با پوست تیره رخ میدهد.
معمولا افرادی که قصد جراحی دارند حتما قبل از عمل باید در مورد سابقه بیمار در رابطه با بهبود زخم سوال شود زیرا برای مثال در عمل جرحی بینی اگر فرد مستعد اسکار باشد باید قبل و بعد از عمل بینی از دارو برای جلوگیری از اسکار استفاده کند.
اسکار آتروفیک
این نوع اسکارها معمولا بصورت فرورفتگی روی سطح پوست دیده میشوند. اغلب اسکار آتروفیک ناشی از آبله و یا دستکاری کردن جوشهای صورت میباشد. متاسفانه درمان اسکار فرورفته که بر اثر التهاب زیاد کلاژن پوست از بین رفته باشد، هرگز بطور کامل درمان نخواهد شد و فقط با روشها و تکنیکهای که امروزه ابداع شدهاند میتوان تا حدی آنها را محو کرد.
روشهای درمان جای زخم و اسکار
امروزه روشهای مختلفی برای درمان اسکار و جای زخم ابداع شدهاند که انتخاب روش مورد استفاده باید حتما توسط پزشک متخصص انجام شود زیرا ترمیم اسکار به عوامل مختلفی نظیر میزان تیرگی اسکار، ضخامت اسکار و گستردگی آن بستگی دارد. البته بسته به نوع اسکار درمان آن متفاوت است، برخی اسکارها با لیزر، کرمهای موضعی و عمل جراحی ساب سیژن درمان میشوند و برخی نیز از طریق تزریق ژل و چربی ترمیم میشوند. این نکته نیز حائز اهمیت است که درمان اسکار معمولا تنها با یک روش خاص انجام پذیر نیست و معمولا پزشکان از چندین روش بهصورت ترکیبی برای درمان اسکار استفاده میکنند.
درمان جای زخم و اسکار با جراحی
شاید اولین گزینهای که برای درمان جای زخم و اسکار به ذهن افراد میرسد جراحی باشد؛ اما خوشبختانه روشهای بسیار کارآمدتر و اثربخشتری بوجود آمدهاند که جراحی معمولا آخرین گزینه است. اغلب زمانی جراحی را برای درمان اسکار پیشنهاد میدهند که جای زخم و اسکار بسیار بزرگ و عریض باشد و یا بسیار جلب توجه کند. این روش که مبتنی بر خاصیت ارتجاعی پوست است با بهم رساندن لبههای زخم بهیکدیگر به نحوی که جای اسکار باریکتر و کوچکتر گردد انجام میشود. پزشکان با برشهای نامنظم بر روی پوست تلاش میکنند جای زخم کوچکتر دیده شود و کمتر توجه را به خود جلب کند به این صورت که جای زخم را به مناطقی که کمتر به چشم میآیند مانند خط رویش مو و… منتقل میکنند. اگرچه بعد از جراحی هنوز هم کمی اثر جای زخم بر روی پوست وجود دارد اما به مراتب از جوشگاه یا اسکار اولیه کمتر است و ظاهر زیباتری دارد. لازم به ذکر است که هزینه آن نیز بیشتر است سایر روشهاست.
درمان جای زخم و اسکار با لیزر
لیزر درمانی نیز یک روش موثر برای درمان جای زخم و اسکار است. در این روش نور با انرژی زیاد بر روی پوست تابیده میشود و فیبروپلاستهای موجود در پوست را تحریک میکند تا پوست را ترمیم کند. فیبروپلاستها سلولهای هستند که قادر به تولید بافت همبند هستند و روند درمان زخمها را تسهیل میکنند. در واقع کلاژن و الاستین از بین رفته پوست را مجدد بازسازی میکنند.
بهترین لیزر برای درمان جای زخم و اسکار
انتخاب نوع لیزر برای درمان اسکار باید دقیقا بر اساس نوع اسکار مشخص گردد. لیرزهای مختلفی برای درمان اسکار بهکار میروند. در زیر بهترین لیزرهای درمان جای زخم و اسکار را آوردهایم.
درمان جای زخم و اسکار با لیزر فرکشنال Co2
لیزر فرکشنال Co2 برای اسکار آتروفیک، جای جوش، درمان چین و چروک و لکههای پوستی کاربرد دارد و در تراکمهای مختلف متناسب با نیاز بیمار میتوان استفاده کرد. از مزایای این لیزر میتوان به این نکته اشاره کرد که علاوه بر پوست صورت از آن برای سایر نواحی بدن نیز میتوان استفاده کرد. معمولا لیرز درمانی در جلسات متعددی انجام میشود و تنها با جلسه لیزر نمیتوانید نتیجه دلخواه را بگیرید. البته نمیتوان گفت که درمان با لیزر فرکشنال هیچگونه عوارضی ندارد اما مزایای خود را نیز دارد برای مثال؛ درد چندانی برای بیمار ندارد، بلافاصله بعد از آن فرد میتواند به زندگی روزه مره خود بازگردد، با توجه به اینکه درمان اسکار بسیار زمانبر و طولانی است جز روشهای بسیار زودبازه و اثربخش محسوب میشود.
درمان جای زخم و اسکار با IPL
یکی از روشهای فوق العاده برای درمان اسکار هیپرتروفیک و درمان اسکار کلوئید و مشکلاتی از قبیل روزاسه، تلانژکتاسی و … روش آی پی ال است. همچنین اینکه عوارض و مشکلات جانبی کمتری نسبت به سایر روشها نظیر کرایوتراپی (سرما درمانی) دارد. اساس کار این لیرز به وسیله تاباندن گرما به محل مورد نظر است و در درمان بیماریهای پوستی متعدد مثل لکههای قهوهای، آفتاب سوختگی و… نیز کاربرد دارد.
درمان جای زخم و اسکار با لیزر PDL
این لیرز نیز برای درمان اسکارهای آتروفیک بسیار فوق العاده است و طی چندین جلسه انجام لیزر PDL حتما نتیجه مورد نظر را خواهید گرفت. مطالعات نشان داده است که ۹۰ درصد بیماران با آکنه و اریتما با این لیزر کاملا درمان شدهاند و جای جوشها نیز به میزان مطلوبی بهبود یافتهاند.
توصیه میشود قبل از انجام هر نوع لیرز تمامی مزایا و معایب آن را بررسی کنید.
درمان جای زخم و اسکار با میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ جز روشهای جدید درمان آسیبهای پوستی است. درمان جای زخم و اسکار در این روش بهگونهای است که با دستکاهی به نام درمارولر یا میکرونیدل، منافذ و سوراخهای بسیار ریزی روی پوست ایجاد میشود تا پوست را تحریک به کلاژن سازی کند. میزان اثر بخشی این روش به عمق سوراخهای است که روی پوست ایجاد میشود، حداقل عمق ۲ میلی متر برای درمان مورد نیاز است. قابل ذکر است که این روش نسبت به سایر روشها کمی دردناک است البته درد آن قابل تحمل است.
درمان جای زخم و اسکار با روش درم ابریژن
در این روش به یک وسیله دستگاه الکتریکی، لایههای سطحی پوست برداشته میشود اصطلاحا پوست را میساید و با التیام و بهبود پوست بعد از آن پوست شفافتر و لطیفتر خواهد شد. معمولا پزشکان برای اینکه بیمار درد کمتری راحس کند از بیحسی موضعی یا داروهای مسکن استفاده میکنند. بعد از عمل مراقبتهای خاصی را باید انجام دهند و حدودا تا ۲-۳ هفته نمیتوانند به سر کار خود بازگردند. نکته دیگر اینکه درم ابریژن بر روی پوست صورت بیشترین تاثیر را دارد و در سایر نواحی بدن مدت زمان بیشتر ترمیم آن طول خواهد کشید. درم ابریژن برای کاهش اثر جای زخم، ناهمواریهای جزئی روی سطح پوست، اسکار ناشی از عملهای جراحی و جای جوش کاربرد دارد.
درمان جای زخم و اسکار با تزریق ژل
اگر صبر و حوصله لازم برای درمان اسکار را ندارید، تزریق ژل یک پیشنهاد عالی برای شماست. تنها با یک جلسه تمامی اسکارهای درمان میشوند. معمولا ترزیق ژل کلاژن و هیالورونیک اسید برای پر کردن فرورفتگیهای اسکارهای آتروفیک بسیار کاربرد دارد. همچنین این روش بین یک تا دو سال دوام خواهد داشت.
درمان جای زخم و اسکار با استفاده از کرم
کرمها و لوسیونهای زیادی برای درمان جای زخم وجود دارند که تداوم داشتن در استفاده از آنها برای گرفتن نتیجه دلخواه بسیار اهمیت دارد. یک کرم حذف اسکار Contra tubex است که با ماساژ ملایم آن روی اسکار به ویژه در مراحل اولیه تولید اسکارهایپروتروفیک بسیار تاثیر گذار است.
سایر مقالات مرتبط: تاثیرات هورمون بر زیبایی پوست و مو
نظرات کاربران